اعتدال و میانه روی (6)-حمید یزدانیان"اعتدال در پوشاک:در اهداف اولیه از پوشش و لباس با آنچه که امروز در فرهنگ جامعه ما وجود دارد تفاوت ماهوی دیده می شود. در گذشته دور از لباس برای حفظ بدن از سرما و گرما استفاده می شد. بعدها موضوع زینت و جمال و زیبایی نیز به هدف اولیه افزوده شد ولی امروزه لباس پوشیدن در برخی موارد به فخر فروشی ، تکبر و خودنمایی که از رذائل اخلاقی بزرگ است، تبدیل شده .

 رسول خدا (ص) از انگشت‌نما شدن در هر دو سو (افراط و تفریط) نهی فرموده است.

 افراط در نازکی، نرمی و گران قیمتی لباس از محورهایی است که در روایات از آن نهی گردیده است و در مقابل تفریط در ضخامت، زبری و نازیبایی آن نیز در کلام معصومین علیهم السلام مذموم است.

 پیامبر گرامی اسلام می‌فرماید: لباسی را که در زیبایی یا زشتی شهرت دارد نپوشید.

پیامبر اکرم (ص) :  من لبس ثیاب شهره فی الدنیا البسه الله لباس الذل یوم القیامه

هر كس در دنیا لباس شهرت بپوشد(لباسی غیر معمول كه به خاطر آن انگشت نما شود) خداوند در روز قیامت جامه ی ذلت و خواری بر او می پوشاند

 و نیز می‌فرماید: هر کس لباس شهرت بپوشد خدا از او رو گرداند تا وقتی که آن را کنار نهد .

برخی از ما ، افتخار خود را پوشیدن لباس های کهنه ، مندرس ، نازیبا و ارزان  می دانیم و در مقابل عده ای پوشیدن لباس های گران قیمت و به اصطلاح مد روز  و مارک دار را نشانه شخصیت خود می دانند.

مسأله مُدپرستى در لباس، نه تنها ثروت هاى زیادى را به کام خود فرو مى کشد، بلکه قسمت مهمى از وقت ها و نیروهاى انسانى را نیز بر باد مى دهد.

در همین چند روز گذشته در  مغازه ای، گفتگوی جالب زن و مردی را که برای خرید آمده بودند با صاحب فروشگاه شنیدم که می گفتند. امروز مردم عقلشان به چشمشان است. نگاه می کنند ببینند چه موبایلی در دست داری و چه ساعتی پوشیدی و... احترام به شخصیت طرف بر اساس پوشیدنی هاست.

این نگرش که منبعث از فرهنگ لیبرال دموکراسی غرب است سبب بروز اسراف های کلان در سطح ملی می گردد. این همان بلایی است که بر اقتصاد توانمند غرب آورده است. مسابقه در مصرف و تجمل ، غرب را به مرحله ای رسانده که همه روزه شاهد تجمع و تحصن در کشورهای غربی با محوریت مسائل اقتصادی هستیم.

آقای رضا امیرخانی در کتاب" نشت نشاء" که به موضوع مهاجرت نخبگان می پردازد. به گروههای رپ در غرب اشاره می کند که با پوشیدن لباس های مندرس و کهنه به مبارزه منفی با رواج فرهنگ اسراف و تجمل برخواسته اند. متاسفانه این نوع لباس پوشیدن با عدم اطلاع از هدف ارایه کنندگان آن در جامعه دینی در برخی موارد رسوخ پیدا کرده است. لذا مطالعه آن را به خوانندگان محترم این یادداشت توصیه می نمایم.

رویکرد اعتدالی تدوین کنندگان قانون اساسی:

 در اصل 43 قانون اساسی آمده است:

براي تامين استقلال اقتصادي جامعه و ريشه كن كردن فقر و محروميت و برآوردن نيازهاي انسان در جريان رشد ، با حفظ آزادگي او ، اقتصاد جمهوري اسلامي ايران بر اساس ضوابط زير استوار مي شود:

1 - تامين نيازهاي اساسي : مسكن ، خوراك ، پوشاك ، بهداشت ، درمان ، آموزش و پرورش و امكانات لازم براي تشكيل خانواده براي همه .

در بند 6  همین اصل به موضوع عدم اسراف و تبذیر اشاره شده که نشان دهنده رویکرد اعتدالی تدوین کنندگان محترم قانون اساسی است . 

6- منع اسراف و تبذير در همه شئون مربوط به اقتصاد ، اعم از مصرف ، سرمايه گذاري ، توليد ، توزيع و خدمات

مثالی از سیره نبوی :

از تاریخ زندگى پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و سایر پیشوایان بزرگ استفاده مى شود که: آنها با مسأله تجمل پرستى در لباس، سخت مخالف بودند.

انجمن دین پژوهی در بخش مد و لباس در اسلام به موضوع تاریخی جالبی اشاره می نماید که درس های بزرگی برای جامعه امروز ما دارد. نویسنده در پاسخ به سوال یکی از بازدیدکنندگان انجمن می نویسد:

هیأتى از مسیحیان نجران به خدمت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) رسیدند در حالى که لباس هاى ابریشمین بسیار زیبا که تا آن زمان در اندام عرب ها دیده نشده بود در تن داشتند.

هنگامى که به خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسیدند و سلام کردند، پیامبر(صلى الله علیه وآله)پاسخ سلام آنها را نگفت، حتى حاضر نشد یک کلمه با آنها سخن بگوید.

از على(علیه السلام) در این باره چاره خواستند، و علت روى گردانى پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از آنها جویا شدند.

على(علیه السلام) فرمود: من چنین فکر مى کنم که اینها باید این لباس هاى زیبا و انگشترهاى گران قیمت را از تن بیرون کنند، سپس خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله)برسند،

آنها چنین کردند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) سلام آنها را پاسخ داد و با آنها سخن گفت، سپس فرمود:

وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ لَقَدْ أَتَوْنِی الْمَرَّةَ الأُولى وَ إِنَّ إِبْلِیسَ لَمَعَهُمْ

سوگند به خدائى که مرا به حق فرستاده است، نخستین بار که اینها بر من وارد شدند، دیدم شیطان نیز به همراه آنها است

 همه ما این شعر این زیبای سعدی علیه الرحمه را از دوران تحصیل به یاد داریم که می گوید

تن آدمی شریف است به جان آدمیت          نه همین لباس زیباست نشان آدمیت

نتیجه:

امید است دولت یازدهم با مشی اعتدالی ، در این موضوع نیز تزریق کننده فرهنگ اعتدال هم در سطوح فردی و هم سطح اجتماعی باشد. وظیفه مهم رسانه ها و دستگاههای فرهنگی در این دوره تبیین سبک زندگی اسلامی در عرصه های مختلف از جمله پوشش است. شاید یکی از عادات بد در پوشش مردان و به ویژه دولتی ها ، پوشیدن کت و شلوار رسمی در چهار فصل سال باشد. این روزها در گرمای بالای 40 درجه در اکثر مناطق کشور ، شاهد پوشیدن کت توسط بسیاری از مدیران در جلسات رسمی هستیم. اسراف ناشی از این نوع پوشش در هوای گرم تابستان جدی است و با توجه به اینکه اصلا کت و شلوار لباس رسمی غربی است و به نوعی برای هویت ملی  ما را نیز یک آسیب است ، می توان با طراحی لباس های ملی رسمی و مناسب از این اسراف جلوگیری نمود. 

در برخی موسسات و نهادها از جمله بانک ها، مدارس و... نیز اقدام به طراحی نوع خاصی از  لباس می نمایند که دقت در طراحی و مدل آن بر اساس مشی اعتدالی می تواند نقش مهمی در فرهنگ و اقتصاد  ایران اسلامی داشته باشد.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا